De Engelse piloot William Reginald James werd 75 jaar geleden neergeschoten in de duinen bij Zoutelande toen hij terugkeerde van een speciale missie in november 1944. Op de plek waar zijn toestel neerkwam staat sinds 2011 een monument ter nagedachtenis aan dat moment.  Het monument is uitgebreid met een informatiebord met daarop het verhaal van James, dat voor een groot deel nog altijd in nevelen is gehuld.

Het is een misschien een atypische plek voor een oorlogsmonument: Camping Janse in Zoutelande. Maar 75 jaar geleden was dit de plek waar de Airspeed Oxford van William Reginald James neerstortte. In 2008 vonden de neven Matthieu Osté en Han Lous tijdens graafwerkzaamheden enkele resten van het vliegtuig. "We konden het haast niet geloven", vertelt Osté. "Ik kende de verhalen over het neergestorte vliegtuig wel, maar dat het dan zo tastbaar wordt. Dat is toch wel heel bijzonder."

Emotionele onthulling met familie

De neven duiken daarna in de geschiedenis van het vliegtuig en komen op het spoor van de nabestaanden van James. Dan ontstaat het idee om een monument op te richten voor de Engelse piloot. "Neef Han had zo'n monument gezien voor gefusilleerde verzetsstrijders tijdens een vakantie op de Veluwe. Hij belde me op en zei: dat gaan wij ook doen."

Zo gezegd. Zo gedaan. In 2011 werd het zelf ontworpen monument onthuld in het bijzijn van zo'n dertig familieleden van James. "Dat was echt heel emotioneel", volgens Osté. "Die mensen hadden nooit afscheid kunnen nemen. Nu hadden ze eindelijk een plek waar dat kon."

"Hij had twee VIPS van Engeland naar Brussel gebracht. Op de terugweg werd hij boven Westkapelle neergeschoten door Duits luchtafweergeschut en kwam hier uiteindelijk terecht. Dat is zo'n beetje alles wat we weten."

Sommige dingen blijven geheim

"Wie de VIPS waren en wat ze in Brussel moesten is nog altijd geheim. Die informatie wordt niet vrijgegeven door de Royal Air Force. Wat ook bijzonder is, is dat James alleen vloog. Normaal gesproken bestond zo'n crew uit een piloot en een navigator."

Na de crash werd echter alleen het lichaam gevonden van James. Hij werd begraven op de Noorderbegraafplaats in Vlissingen. "James was 32 jaar. Redelijk oud voor een piloot en dus erg ervaren. Misschien was dat de reden dat hij alleen vloog", speculeert Osté. "Maar ook daar wil de Royal Air Force niets over zeggen."

Monument krijgt een informatiebord

Maandag 4 november zal er weer een deel van de familie van James overkomen om hem te gedenken. Er wordt dan ook een informatiebord geplaatst met het verhaal van de piloot. Al zijn er nog altijd een hoop details over de missie van James onduidelijk. De bijeenkomst begint om 14.15 uur. Het monument bevindt zich aan de achterzijde van Camping Janse aan het fietspad onderlangs de duinen. Bij de bijeenkomst zal de Last Post gespeeld worden en een doedelzakspeler aanwezig zijn.